poniedziałek, 18 listopada 2013

Dhal med røde linser, paprika og aubergine / Dhal z czerwonej soczewicy z pieczoną papryką i bakłażanem

Jeg har bestemt meg for å skrive litt om mat også. Utenom lesing liker jeg også veldig godt å lage mat. Nylig har vi begynt å spise mer vegetariske middager, av ulike grunner. Mora mi spiser ikke kjøtt og jeg hadde ikke spist kjøtt før jeg fylte 13. Hun lager bare vegetarisk mat, og derfor er det også naturlig for meg å lage mat uten kjøtt. Dhal er en tradisjonell indisk rett. Denne varianten med bakt paprika og aubergine er min mors oppskrift, og den er egentlig veldig god - vi hadde gjester til middag, så det er ikke bare min mening. :) Jeg beklager kvaliteten på bildet; jeg har mye å lære når det gjelder å ta bilder av mat!





Dhal med røde linser, paprika og aubergine:

350 g røde linser
5 stk rød paprika
2 små eller 1 stor aubergine
3 rødløk
4 fedd hvitløk
3 cm ingefær
200 g hakkede tomater fra kartong (eller fersk, skrelt og hakket)
3 ss olivenolje
2 ss smør
4 ss soyasaus
2 ts Garam Masala eller Tandoori Masala
salt


Bak paprika og aubergine i cirka 1 time i ovnen, forvarmet til 220 grader. Paprikaen må være litt svart. Du må skrelle paprikaen, og det vil være enklere hvis du setter den varme paprika i plastposen i 10 minutter. Det er ganske enkelt å skrelle aubergine.
Kok linsene i cirka 20 minutter. Skjær opp rødløk, hvitløk og ingefær. Fres det i olivenolje og Garam Masala/Tandoori Masala i 5 minutter. Rør i tomater, la det koke i 5 minutter. Rør i linser, hakket paprika og aubergine og la det koke i cirka 10 minutter. Slutt å koke, rør i soyasaus og smør. Smak til med salt.
Går bra med ris, quinoa eller bakte poteter og koriander-yoghurtdip. For å lage dip trenger du gresk eller tyrkisk yoghurt, koriander, vårløk, revet agurk og salt.


_________________________________________________________


Postanowiłam, że będę też od czasu do czasu umieszczać na blogu przepisy kulinarne. Wszyscy, którzy mnie znają, wiedzą, że uwielbiam gotować. Ostatnio z różnych przyczyn jemy więcej wegetariańskiego jedzenia. W moim domu rodzinnym nie jadło się mięsa, ja zaczęłam jeść mięso jako nastolatka, ale nadal najbardziej naturalna jest dla mnie kuchnia bezmięsna. Dhal jest tradycyjną potrawą kuchni indyjskiej, a ten akurat przepis, z pieczoną papryką i bakłażanem, jest autorstwa mojej mamy. Polecam, bo to bardzo smaczne, rozgrzewające jedzenie na jesień i zimę.

Dhal z czerwonej soczewicy z pieczoną papryką i bakłażanem:

350 g czerwonej soczewicy
5 czerwonych papryk
2 małe lub 1 duży bakłażan
3 czerwone cebule
4 ząbki czosnku
3 cm kawałek imbiru
200 g pomidorów z kartonika (lub świeżych, obranych i pokrojonych)
3 łyżki oliwy
2 łyżki masła
4 łyżki sosu sojowego
2 łyżeczki przyprawy Garam Masala lub Tandoori Masala
sól

Paprykę i bakłażana upiec. Najlepiej zrobić to na najwyższej półce piekarnika, w 220 stopniach z termoobiegiem. Piec około godzinę, papryka ma lekko sczernieć a bakłażan powinien "klapnąć". Po upieczeniu warzywa trzeba obrać: z bakłażanem nie ma większych problemów, gorącą paprykę dobrze włożyć na 10 minut do plastikowego woreczka i szczelnie zamknąć, co ułatwi obieranie.
Soczewicę ugotować. Pokroić drobno cebulę, czosnek i imbir, zeszklić na oliwie. Gdy cebula jest miękka, dodać przyprawę Garam Masala oraz pomidory i dusić ok. 5 minut. Następnie dodać soczewicę, paprykę i bakłażana (wcześniej obrane i pokrojone w kostkę). Dusić parę minut. Na końcu dodać masło, sos sojowy i doprawić solą.
Podawać z ryżem, quinoa lub pieczonymi ziemniakami oraz dipem jogurtowym. Ja robię dip z jogurtu greckiego lub tureckiem, świeżej kolendry, cebulki zielonej i startego ogórka. Smacznego! :)

środa, 13 listopada 2013

Liza Marklund "En plass i solen" / "Miejsce w słońcu"

Mitt første møte med Liza Marklunds bøker var ikke særlig hyggelig. Jeg leste Prime time, definitivt den verste boka i bokserien om krimjournalist Annika Bengtzon. Jag gav ikke boka mer enn 2/5 på www.goodreads.com og glemte alt om Liza Marklund-bøkene i mer enn et år. Men Annika-serien er verdt å lese. Det er en serie av bøker som er veldig interessante, spesielt på grunn av hovedpersonen og hennes veldig spennende privatliv. Jeg liker veldig godt Harry Holes, Thora Gudmundsdóttirs eller inspektør Barbarottis eventyrer, men de er ikke så fascinerende som Annikas selv om den kriminelle intrigen i Jo Nesbøs, Yrsa Sigurðardóttirs og Håkan Nessers bøker er bedre enn i Liza Marklunds bokserie.

En plass i solen er den åttende boka om Annika Bengtzon. Hun er reporter i Kvällspressen, en tabloid som publiseres i Stockholm, og alenemor til Kalle og Ellen som deler foreldreansvaret med eksmannen Thomas. Det er den første boka i Annika-serien som ikke foregår i Sverige, men i Spania. Derfor er det litt mindre om Annikas familieliv i denne boka, men den forklarer noen saker fra de tidligere bøkene. Annika ble sent til Costa del Sol for å skrive om dødsfallet til en kjent svensk ekshockeyspiller, Sebastian Söderström, og familien hans. De ble gasset ihjel i hjemmet sitt under innbrudd. Annika oppdager, med hjelp av en svensk-spansk tolk, Carita, at ei tenåringsdatter av Sebastian, fra hans første ekteskap, ikke døde. Suzettes mor tror at hun er i Spania sammen med venner, men Suzette sa til de spanske vennene at hun dro til Sverige. Hvor er hun? Hvem har drept Söderström-familien og hvorfor? Spansk politi, ved hjelp av Niklas Linde, en svensk politimann som jobber på Costa del Sol (og har en liten romanse med Annika), kan ikke forklare det. Annika kommer tilbake til Sverige. Noe senere får Polly, Suzettes bestevenninne i Sverige, en e-post fra Suzette som skriver at hun er på en gård drevet av venner i Marokko. Når Carita, Annikas tolk, blir mistenkt for å ha drept Söderström-familien samt tre andre personer og forsvinner, drar Annika til Spania en gang til. Hun vil finne Suzette og oppklare forbindelsen mellom gården i Marokko og David Lindholm, politimann som døde i de tragiske omstendighetene i den forrige boka.

Boka er velskrevet og veldig interessant. Som jeg har nevnt før, liker jeg Annika-serien også på grunn av Annikas spennende privatliv. I denne boka har Annika en spansk romanse med politimannen Niklas (men oppdager at han har kone i Sverige), men også med eksmannen hennes, Thomas. Han er i Malaga samtidig som Annika og de møtes for å snakke om barna sine. Men Thomas er ikke fornøyd med den nye kjærsten sin og savner Annika. Vil de prøve en gang til? Jeg har nesten allerede kjøpt Liza Marklunds bok om Annika, Borderline, så jeg vil få vite det snart. Hvis noen vil lese de andre bøkene i Annika-serien, legger jeg ut en liste av dem med min vurdering. Jeg tror at jeg snart vil skrive om Borderline, men ikke så snart om Fasadefall, fordi den ikke er publisert på polsk ennå og ved det Deichmanske Bibliotek må jeg vente på boka i cirka 44 måneder ;). Jeg vil også legge til at jeg merkelig nok gir boka 5/5 - det var bare fire (av 112) bøker dette året. Så 4/5 betyr at boka virkelig er veldig bra. Jeg vil skrive litt mer om goodreads og vurderingsskala neste gang.

Liza Marklund, bokserien om Annika Bengtzon:
  1. Sprangeren                 3,5/5 
  2. Studio Sex                  3/5
  3. Paradiset                    4/5
  4. Prime time                  2/5
  5. Den røde vargen         4/5
  6. Nobels testamente      4,5/5
  7. Livstid                         4/5
  8. En plass i solen           4/5
  9. Borderline
  10. Fasadefall
________________________________________________________



Moje pierwsze spotkanie z książkami Lizy Marklund nie bylo szczególnie udane. Jeszcze mieszkajac w Polsce wypożyczyłam z biblioteki Prime Time, książka jednak nieszczególnie mi się podobała. Na tyle mało, że dałam jej tylko 2/5 na portalu www.goodreads.com na którym oceniam przeczytane książki. Nic więc dziwnego, że moje następne spotkanie z Lizą Marklund i serią książek o dziennikarce Annice Bengtzon nastąpiło ze sporym opóźnieniem. Mimo tych trudnych początków uważam jednak, że seria jest zdecydowanie warta przeczytania, również ze względu na fascynujące życie osobiste głównej bohaterki. Żadna inna seria kryminalna nie ma moim zdaniem bohatera, któremu przydarza się aż tyle różnych strasznych acz frapujących historii i to właśnie przygody Anniki śledzę z ogromnym zainteresowaniem połykając jedną książkę za drugą, mimo, że zagdaki kryminalne nie są tak ciekawe jak u Jo Nesbø czy Camilli Lackberg.

Miejsce w słońcu jest ósmą książką z serii o Annice Bengtzon. Główna bohaterka jest reporterką kryminalną w sztokholmskim tabloidzie  Kvällspressen i samotną matką Kallego i Ellen, którymi opiekuje się na zmianę z byłym mężem Thomasem. Jest to pierwsza książka z serii której akcja rozgrywa się poza Szwecją, a konkretnie w słonecznej Hiszpanii. Annika zostaje wysłana na Costa del Sol, aby opisać morderstwo znanego szwedzkiego eks-hokeisty  Sebastiana Söderströma  i jego rodziny. Zostali oni zabici za pomocą trującego gazu podczas włamania do ich domu. Annika, z pomocą tłumaczki Carity, odkrywa, że nastoletnia córka Sebastiana z pierwszego małżeństwa, Suzette, nie zginęła w trakcie włamania. Jej matka myśli, że dziewczyna jest u przyjaciół w Hiszpanii. Jednak Suzette powiedziała hiszpańskim znajomym, że jedzie do mamy do Szwecji. Gdzie jest Suzette? Kto i dlaczego zabił  Söderströmów? Hiszpańska policja, wspierana przez szwedzkiego policjanta Niklasa Linde (który ma z Anniką mały romans) nie jest w stanie tego wyjaśnić. Annika wraca do Szwecji. Jakiś czas później Polly, szwedzka przyjaciółka Suzette dostaje od niej maila z informacją, że dziewczyna jest w Maroku na farmie przyjaciół. Carita, tłumaczka Anniki, zostaje podejrzana o zabicie  Söderströmów i trzech innych osób i znika wraz z całą rodziną. Annika wraca do Hiszpanii by odnaleźć Suzette i wyjaśnić związek między tajemniczą farmą w Maroku i Davidem Lindholmem, policjantem, który zginął w tragicznych okoliczność w poprzedniej książce z serii.

Książka jest świetnie napisana i bardzo wciągająca, bardzo szybko się ją czyta i trudno się oderwać od lektury. Tak jak wspominałam wcześniej, lubię serię o Annice również dlatego, że główna bohaterka ma bardzo ciekawe życie prywatne, które jest równie ważne, co zagadki kryminalne. W Miejscu pod słońcem Annika ma romans ze szewdzkim policjantem Niklasem i równocześnie spotyka się z będącym w Hiszpanii na konferencji byłym mężem. Thomas ma dość swojej kochanki Sofii i chciałby wrócić do Anniki. Jak dalej potoczy się ich historia? Ja dowiem się tego dość szybko, w kolejce czeka już bowiem następna książka Marklund, Granice. Gdyby ktoś był zainteresowany przygodami Anniki, umieszczam poniżej wszystkie tytuły serii w porządku chronologicznym wraz z moją oceną. Chciałabym jednocześnie zaznaczyć, że 5 daję książkom bardzo rzadko (w tym roku tylko czterem książkom na 112 przeczytanych), dlatego czwórka znaczy, że książka jest naprawdę świetna :). W następnej notce napiszę więcej o portalu goodreads i skali, w której oceniam książki.

Liza Marklund, seria o Annice Bengtzon:
  1. Zamachowiec                    3,5/5
  2. Studio Sex                         3/5
  3. Raj                                     4/5
  4. Prime Time                        2/5
  5. Czerwona Wilczyca           4/5
  6. Testament Nobla               4,5/5
  7. Dożywocie                         4/5
  8. Miejsce w słońcu               4/5
  9. Granice

poniedziałek, 11 listopada 2013

Jeg leser / Czytam

Jeg leser mye. Siste året har jeg lest 100 bøker. I år er det allerede 111, og jeg vil lese 125. Jeg kommer fra Polen og leser fleste bøkene på polsk (det er så hyggelig å ha Kindle når man bor i utlandet!). Men jeg bor i Norge og lærer meg norsk, så har jeg bestemt meg for å skrive på norsk. Av og til leser jeg også på norsk (nå leser jeg ei spennende bok om menneskenes historie som heter Våpen, pest og stål, skrevet av Jared Diamond, opprinnelig på engelsk), men hvis det å lese ei bok på polsk tar meg cirka to-tre dager, tar det cirka to uker å lese ei hel bok på norsk. Det er fordi jeg elsker å lese på polsk og det er ingen problem for meg å lese - det er en av min største gleder. Men hvis jeg leser på norsk, krever det ganske mye innsats og jeg kan ikke lese i mer enn cirka 30 minutter om gangen. Og på polsk kan jeg lese i flere timer :).

Hva slags bøker leser jeg? Vel, mesteparten av bøkene er krimromaner. Jeg elsker Agatha Christie, men nå har jeg lest alle bøkene hennes, noen av dem mange ganger. Når det gjelder moderne litteratur, liker jeg best nordiske krimromaner. Mine favorittforfattere er Jo Nesbø, Henning Mankell, Yrsa Sigurðardóttir, Åsa Larsson, Lisa Marklund, Camilla Läckberg, Johan Theorin, Håkan Nesser, Leif GW Persson, Stieg Larsson og Sara Blædel. Men jeg har dessverre lest nesten alle bøkene av disse forfatterne, så jeg må lete etter nye. Utenom nordiske krimromaner liker jeg også veldig godt bøker av Aleksandra Marinina og en polsk forfatter, Zygmunt Miłoszewski.

Jeg liker også barnelitteratur og jeg har lest min favorittbok Anne fra Bjørkely av L.M. Montgomery (og dens oppfølgere, de følgende ni bøkene om Anne og famillien hennes) flere ganger. En av mine favorittbøker er Den lille prinsessen av Frances Hodgson Burnett. Jeg liker også veldig godt Astrid Lindgren og en polsk forfatter, Małgorzata Musierowicz. Jeg leser også skjønnlitteratur, men ikke så mye som jeg vil. Jeg liker bl.a. Haruki Murakami, Ian McEwan, Michel Houellebecq, Erich Maria Remarque, John Irving, Olga Tokarczuk, Majgul Axelsson og Jody Picoult. Så, denne bloggen vil være om bøkene jeg leser. Jeg håper at det vil hjelpe deg til å velge ei interessant bok, fordi det er alltid fint å lese!:)

 ________________________________

Czytam dużo. W zeszłym roku przeczytałam sto książek, w tym już 111 i zamierzam przeczytać co najmniej 125. Mieszkam w Norwegii, ale czytam głównie po polsku. Czytanie takiej ilości polskich książek gdy mieszka się za granicą jest możliwe chyba tylko wtedy, kiedy ma się czytnik - nie wyobrażom sobie życia bez mojego Kindla! :) Postanowiłam pisać bloga po norwesku głównie po to, żeby ćwiczyć język. Czytanie po norwesku idzie mi całkiem nieźle, ale nie jest tak przyjemne jak czytanie po polsku. Dlatego czytam po norwesku mało, ale staram się przeczytać codziennie co najmniej kilkanaście stron. Docelowo chciałabym czytać jedną książke po norwesku na pięć książek po polsku. Może to dobry cel na rok 2014? :)

Co czytam? Cóż, jestem miłośniczką kryminałów, począwszy od Królowej Kryminału Agathy Christie, której wszystkie książki przeczytałam niestety już dawno temu, niektóre kilkukrotnie. Nie będę zbyt orginalna pisząc, że czytam głównie kryminały skandynawskie. Uważam, że nikt tak dobrze nie pisze o zbrodni jak Szwedzi, Duńczycy, Norwegowie i Islandczycy. Moi ulubieni autorzy to Jo Nesbø, Henning Mankell, Yrsa Sigurðardóttir, Åsa Larsson, Lisa Marklund, Camilla Läckberg, Johan Theorin, Håkan Nesser, Leif GW Persson, Stieg Larsson i Sara Blædel. Co nie powinno dziwić, przeczytałam już prawie wszystkie ich książki, dlatego ciągle rozglądam się za nowymi tytułami. Na szczęście polskie księgarnie oferujące ebooki mają w swojej ofercie mnóstwo skandynawskich kryminałów, mam też dostęp do dobrze zaopatrzonej norweskiej biblioteki i mogę czytać książki moich ulubionych autorów nim jeszcze ukażą się w Polsce - tak było na przykład ze świetną książką Święty psychol Johana Theorina, którą przeczytałam po norwesku parę miesięcy przed jej ukazaniem się w Polsce. Oprócz kryminałów z Północy lubię też książki Aleksandry Marininy i Zygmunta Miłoszewskiego.

Poza kryminałami mam słabość do książek dla dzieci. Uwielbiam Lucy Maud Montgomery i serię o Ani z Zielonego Wzgórza, jak również wszystkie inne książki tej autorki. Jedną z moich ukochanych książęk jest Mała księżniczka Frances Hodgson Burnett. Bardzo lubię Astrid Lindgren i Małgorzatę Musierowicz (na tyle, że podoba mi się nawet tak zwana Neojeżycjada ;) ). Oprócz tego czytam oczywiście literaturę piękną, ale przyznaję, że wolałabym czytać jej więcej. Do moich ulubionych autorów należą Haruki Murakami, Ian McEwan, Michel Houellebecq, Erich Maria Remarque, John Irving, Olga Tokarczuk, Majgul Axelsson i Jody Picoult. Ten blog będzie opowiadał o książkach, które czytam. Mam nadzieję, że będzie pomocny przy wyborze ciekawych książek dla moich ewentualnych czytelników :).